Cá nhân tôi vừa thích vừa ghét bơ đậu phộng.
Tôi thích mùi vị của nó. Nó mang lại cho tôi trải nghiệm tuyệt vời ngay khi đựa đưa vào trong miệng. Nhưng tôi lại không thích tín hiệu no mà nó mang lại. Nó khiến tôi không biết khi nào mình đã ăn đủ và nên dừng lại như các thực phẩm khác.
Thông thường khi tôi ăn thức ăn, tôi chỉ cần phải ăn một lượng “hợp lý” là cơ thể đã phát tín hiệu tiềm thức nói cho tôi biết rằng “bạn đã ăn đủ rồi”.
Nhưng bơ lạc dường như không khiến cơ thể tôi thỏa mãn khi ăn nó.
Khi ăn bơ lạc, tôi thường ăn hết 1 lọ mà vẫn không thấy cảm giác no, và luôn muốn ăn thêm một chút nữa.
Thực tế cũng cho thấy, không phải chỉ có một mình tôi có cảm giác này, mà rất nhiều người cũng rơi vào trạng thái giống như tôi. Rất nhiều người đã gửi vào mail của tôi để chia sẻ về các vấn đề gặp phải kho họ ăn bơ lạc. Chính vì vậy, tôi đã quyết định viết bài viết này để làm rõ các vấn đề về bơ lạc, và những ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe của người sử dụng.
Đầu tiên là trường hợp bị dị ứng với đậu phộng (lạc). Đối với trường hợp này, đậu phộng hay lạc có thể giết chết một phần trăm nhỏ dân số.
Nhưng trong bài viết này, tôi muốn nói 99% những người khác có thể ăn bơ lạc mà không có bất kỳ tác dụng phụ đáng kể nào, ít nhất là trong thời gian ngắn hạn.
Vậy ăn bơ lạc trong thời gian dài là tốt hay xấu đối với bạn? Hãy cùng tôi tìm hiểm cặn kẽ vấn đề này.
Bơ Lạc Được Làm Như Thế Nào?
Bơ lạc là một loại thực phẩm chưa qua chế biến.
Bơ lạc chính là lạc rang chín đã được trà bong hết vỏ, sau đó nghiền hoặc xay nhuyễn cho đến khi biến thành bơ lạc.
Tuy nhiên, trên thị trường có rất nhiều nhãn hiệu thương mại bơ lạc, nhưng thành phần thực chất không phải chỉ là lạc (đậu phộng), mà còn cho thêm các nguyên liệu khác như đường và các chất phụ gia không đảm bảo khác.
Chính vì vậy tôi không bao giờ lựa chọn các loại bơ lạc không đảm bảo được bán trên thị trường.
Bơ lạc trong bài viết này là hỗn hợp gồm lạc rang, pha trộn với một chút muối, ngoài ra không có thành phần phụ gia nào khác.
Đối với tất cả mục đích, thì bơ lạc nguyên chất luôn mang lại lợi ích sức khỏe thực sự.
Ít Carbohydrate, Tương Đối Protein Và Rất Nhiều Chất Béo
Bơ lạc là một nguồn năng lượng khá “cân bằng”, vì nó cung cấp cả ba nhóm chất dinh dưỡng quan trọng.
Một 100g bơ lạc có chứa:
- Carbohydrate: 20 gam carbs (13% lượng calo), trong số đó có 6% là chất xơ.
- Protein: 25 gam protein (15% lượng calo), lượng protein trong lạc tương đối nhiều khi so với hầu hết các loại thực phẩm thực vật khác.
- Chất béo: 50 gam chất béo, chiếm khoảng 72% lượng calo.
Với 100gam bơ lạc chiếm 588 calo
Mặc dù bơ đậu phộng là khá giàu protein, nhưng nó không chứa nhiều axit amin thiết yếu như lysine. Để cơ thể được cung cấp đầy đủ chất đạm, bạn cần phải ăn bổ sung thêm các nguồn thực phẩm giàu protein và axit amin lysine như protein động vật gồm thịt, và pho mát.
50% chất béo trong bơ lạc là chất béo không bão hòa đơn, và 20% chất béo là chất béo bão hòa. 30% chất béo còn lại là chất béo không bão hòa đa chủ yếu gồm omega-6 và axit linoleic.
Bơ Lạc Khá Giàu Vitamin Và Khoáng Chất
Bơ lạc khá bổ dưỡng. 100 gam bơ lạc cung cấp một loạt các vitamin và khoáng chất như sau:
- Vitamin E: 45%
- Vitamin B3 (Niacin): 67%
- Vitamin B6: 27%
- Folate: 18%
- Magiê: 39%
- Đồng: 24%
- Mangan: 73%
Ngoài ra còn có một số loại vitamin và khoáng chất hác như: Vitamin B5, sắt, kali, kẽm và selen trong bơ đậu phộng.
100 gam bơ lạc cung cấp khoảng 588 calo. Bơ lạc không thực sự là chất giàu dinh dưỡng khi so với các loại thực phẩm thực vật khác có hàm lượng calo thấp rau bina, bông cải xanh.
Các Chất Dinh Dưỡng Quan Trọng Khác Trong Lạc
Hầu hết các loại thực phẩm lành mạnh đều chứa nhiều vitamin và khoáng chất cơ bản, và nhiều chất dinh dưỡng tốt cho hoạt động sinh học khác, mang lại một số lợi ích sức khỏe tối ưu.
Và bơ lạc cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Bơ lạc rất giàu chất chống ôxy hóa gồm axit p-coumaric có thể làm giảm nguy cơ ung thư dạ dày.
Nó cũng chứa một số chất resveratrol, có thể giảm nguy cơ bệnh tim mạch, một lượng nhỏ Q10 đóng vai trò quan trong trong quá trình chuyển hóa năng lượng. Và lượng Beta-sitosterol đán kể – một chất dinh dưỡng có thể có đặc tính chống ung thư.
Có Hàm Lượng Aflatoxin Lớn
Mặc dù bơ đậu phộng là khá bổ dưỡng, nhưng nó cũng có thể chứa các chất gây hại, điển hình là chất aflatoxin.
Lạc phát triển trong long đất, và có nguy cơ bị xâm chiếm bởi nấm Aspergillus, một nguồn aflatoxin độc hại và có thể gây ung thư.
Một số nghiên cứu về aflatoxin đã khẳng định rằng, những người tiếp xúc với aflatoxin thường có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư gan, còi cọc ở trẻ em và chậm phát triển tâm thần.
Nhưng có những tin tức tốt là, việc chế biến lạc thành bơ lạc sẽ làm giảm 89% hàm lượng aflatoxin có trong lạc, và theo kết quả kiểm nghiệm giám sát của bộ nông nghiệp liên bang mỹ thì hàm lượng này không vượt quá giới hạn cho phép.
Omega-6 Và Lectins Có Trong Bơ Lạc
Như tôi đã đề cập ở trên, khoảng 30% các axit béo trong bơ lạc axit béo Omega-6 và linoleic.
Bơ lạc cũng chứa một lectin – một nhóm protein có thể kết hợp được với cacbohydrate.
Lectin có mặt ở khắp mọi nơi. Chúng có mặt trong tất cả các loại thực phẩm, nhưng một số người tin rằng, lectin có trong một số loại thực phẩm nhất định có thể gây hại.
Trong một nghiên cứu, các cá nhân duy trì chế độ ăn bơ lạc đã làm giảm 11% tổng số cholesterol và giảm 14% cholesterol LDL. Một nghiên cứu ở những người này cũng cho thấy rằng, việc thêm bơ đậu phộng vào chế độ ăn giúp giảm đáng kể mỡ máu.
Tuy nhiên, các nghiên cứu trên động vật như khỉ và thỏ đã chỉ ra rằng, dầu lạc có chứa một lượng cholesterol cao có thể gây xơ vữa động mạch (làm dày động mạch, có thể dẫn đến các cơn đau tim).
Tôi muốn chỉ ra rằng, một chế độ ăn uống có quá nhiều axit béo omega-6 có liên quan với tình trạng viêm nhiễm và làm tăng nguy cơ bệnh liên quan đến tim mạch.
Hầu hết mọi người đều đã ăn quá nhiều Omega-6 (chủ yếu có trong bơ lạc) và quá ít omega-3 (bơ lạc không chứa loại axit béo này).
Lạc, Bệnh Tiểu Đường Loại II Và Ung Thư Đại Trực Tràng
Có một vài nghiên cứu quan sát cho thấy rằng, những người ăn lạc và bơ lạc giảm nguy cơ mắc một số bệnh.
Trong một nghiên cứu tại Đài Loan, những người ăn đậu phộng có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng thấp hơn 27%.
Trong một nghiên cứu lớn với 83.818 phụ nữ tại hoa kỳ ăn bơ lạc thường xuyên. Những người này có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 thấp hơn 21%.
Các nghiên này không phải chứng minh lạc có công dụng làm giảm bệnh tật, mà nó cho thấy những người ăn lạc thì có nguy cơ mắc phải những căn bệnh này thấp hơn.
Có Lẽ Chỉ Nên Ăn Một Lượng Nhỏ
Bơ lạc có nhiều ưu điểm, nhưng cũng có một vài nhược điểm.
Bơ lạc khá giàu chất dinh dưỡng và thực sự là một nguồn protein tuyệt vời nếu bạn chắc chắn có một nguồn lysine phong phú có trong nó.
Nó có chứa chất xơ, vitamin và khoáng chất, mặc dù điều này không có nghĩa là nó chứa một hàm lượng calo cao.
Mặt khác, nó lại có hàm lượng cao aflatoxin và một lượng lớn axit béo mà hầu hết mọi người đều đang ăn quá nhiều và mang lại tác động xấu trong thời gian dài.
Mặc dù tôi không khuyến khích bạn sử dụng bơ lạc như một nguồn thực phẩm ưu tiên trong chế độ ăn uống, nhưng tốt nhất bạn cũng chỉ nên ăn nó với một lượng nhỏ vừa phải.
Nếu bạn bị dị ứng hoặc không thể kiểm soát lượng ăn khi ăn bơ lạc, tốt nhất bạn nên tránh xa nó bằng moị cách.
Việc tiêu thụ bơ lạc quá thường xuyên trong thời gian dài có thể có những ảnh hưởng tiêu cực lớn như các loại thực phẩm khủng khiếp như đường, chất béo thể tran và các loại dầu thực vật.