10 Lí Do Đáng Lo Ngại Lí Giải Vì Sao Đường Có Hại Cho Bạn

Đường bổ sung là thành phần tệ hại nhất trong chế độ ăn hiện đại.

Nó có thể tác động gây hại lên quá trình trao đổi chất và làm tăng nguy cơ gây ra đủ loại bệnh tật.

Dưới đây là 10 lý do đáng lo ngại lí giải vì sao bạn nên tránh xa đường như tránh bệnh dịch hạch.

1. Đường bổ sung không chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu và không tốt cho răng

Có lẽ trước giờ bạn đã nghe thấy điều này cả triệu lần rồi, nhưng nó đáng để nhắc lại.

Đường bổ sung (như sucrose và xi-rô bắp hàm lượng fructose cao) có chứa một lượng lớn calo mà KHÔNG HỀ có chất dinh dưỡng thiết yếu nào hết. Do đó, chúng được gọi là calo “vô giá trị”.

Không có protein, chất béo thiết yếu, vitamin hoặc khoáng chất nào trong đường hết, hoàn toàn chỉ là năng lượng thôi.

Khi người ta ăn lượng đường chiếm đến 10-20% lượng calo (hoặc hơn) thì đây có thể trở thành một vấn đề nghiêm trọng và góp phần gây ra thiếu hụt chất dinh dưỡng.

Đường cũng rất có hại cho răng, bởi vì nó cung cấp loại năng lượng dễ tiêu hóa cho các vi khuẩn xấu trong miệng (1).

Điều then chốt: Đường chứa rất nhiều calo và không chứa chất dinh dưỡng thiết yếu. Nó cũng gây sâu răng bằng cách nuôi sống các vi khuẩn có hại trong miệng.

2. Fructose chứa hàm lượng đường bổ sung cao có thể làm quá tải hoạt động của gan

Để hiểu điều gì ở đường là xấu, bạn cần phải hiểu nó được làm từ cái gì.

Trước khi đường đi vào máu từ đường tiêu hóa, nó được phá vỡ thành hai loại đường đơn là glucose và fructose.

• Glucose được tìm thấy trong mọi tế bào sống trên hành tinh. Nếu chúng ta không nhận được nó từ chế độ ăn uống thì cơ thể sẽ sản xuất ra nó.
• Fructose thì khác. Cơ thể chúng ta chỉ tạo ra nó ở mức không đáng kể và không cần nó cho nhu cầu sinh lý.

Điều đáng chú ý ở fructose là nó chỉ có thể được chuyển hóa bởi gan theo lượng lớn.

Chuyện này không thành vấn đề nếu chúng ta chỉ ăn một ít (chẳng hạn như từ trái cây) hoặc vừa tập thể dục xong. Trong trường hợp này, fructose sẽ biến thành glycogen và được dự trữ trong gan đến khi chúng ta cần nó (3).

Tuy nhiên, nếu gan đã có đủ glycogen rồi (điều này thường gặp hơn) thì ăn nhiều fructose sẽ làm gan quá tải, buộc nó phải chuyển fructose thành chất béo (4).

Khi ăn liên tục ăn quá nhiều đường, quá trình này có thể gây ra gan nhiễm mỡ và đủ loại vấn đề nghiêm trọng (5).

Hãy nhớ rằng tất cả những điều này KHÔNG áp dụng cho trái cây. Hầu như không thể có chuyện ăn quá nhiều fructose do ăn trái cây được.

Ngoài ra ở mỗi cá nhân cũng có nhiều khác biệt. Những người khỏe mạnh và năng động có thể ăn được nhiều đường hơn người không hoạt động và ăn theo chế độ có hàm lượng cacbon hydrat cao, chế độ ăn phương Tây, và có hàm lượng calo cao.

Điều then chốt: Đối với những người không hoạt động và ăn theo chế độ của phương Tây thì một lượng lớn fructose từ đường bổ sung sẽ trở thành chất béo trong gan.

3. Làm gan quá tải với fructose có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ ở người không uống bia rượu

Khi fructose biến thành mỡ trong gan, nó được vận chuyển ra ngoài dưới dạng các phân tử cholesterol VLDL (cholesterol có mật độ lipoprotein rất thấp).

Tuy nhiên, không phải toàn bộ lượng mỡ đều ra ngoài cả, một số có thể nằm lại trong gan.

Điều này có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ ở người không uống bia rượu (NAFLD), một vấn đề ngày càng gia tăng ở các nước phương Tây liên quan chặt chẽ với các bệnh về trao đổi chất (6).

Các nghiên cứu cho thấy rằng những người có gan nhiễm mỡ cần lượng fructose nhiều gấp 2-3 lần so với người bình thường (7, 8).

Điều then chốt: Lượng fructose thừa sẽ biến thành chất béo, nó có thể nằm trong gan và gây ra bệnh gan nhiễm mỡ ở người không uống bia rượu.

4. Đường có thể gây kháng insulin – một bàn đạp đưa con người tiến thẳng tới hội chứng chuyển hoá và bệnh tiểu đường

Insulin là một hoóc-môn rất quan trọng trong cơ thể. Nó cho phép glucose (đường huyết) từ máu đi vào tế bào và bảo các tế bào bắt đầu đốt glucose thay vì chất béo.

Có quá nhiều glucose trong máu cực kì độc hại và là một trong những nguyên nhân gây ra các biến chứng của bệnh tiểu đường như mù lòa.

Một trong những đặc trưng của rối loạn chuyển hóa do chế độ ăn uống phương Tây đó là insulin ngừng hoạt động như bình thường. Các tế bào trở nên “kháng” nó.

Điều này còn được gọi là kháng insulin, được cho là nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh, bao gồm hội chứng chuyển hóa, béo phì, bệnh tim mạch và đặc biệt là bệnh tiểu đường tuýp II (9).

Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc tiêu thụ đường có liên quan đến chứng kháng insulin, đặc biệt khi nó được tiêu thụ với lượng lớn (10, 11).

Điều then chốt: Ăn nhiều đường có thể gây ra chứng kháng insulin, có thể gây ra nhiều bệnh.

5. Chứng kháng insulin có thể phát triển thành tiểu đường tuýp II

Khi tế bào của chúng ta trở nên đề kháng với những tác động của insulin, các tế bào beta trong tuyến tụy sẽ tạo ra nhiều hơn.

Điều này rất quan trọng bởi vì đường huyết tăng cao có thể gây ra những tổn hại nghiêm trọng.

Cuối cùng, khi sức đề kháng insulin trở nên kém đi, tuyến tụy không thể theo kịp nhu cầu sản xuất đủ insulin để giữ mức đường trong máu thấp được.

Lúc này, lượng đường trong máu tăng vọt và bệnh tiểu đường tuýp II xuất hiện.

Do đường có thể gây ra kháng insulin nên không có gì đáng ngạc nhiên khi thấy rằng những người uống đồ uống có đường có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp II cao hơn đến 83% (12, 13).

Điều then chốt: Do những tác động có hại của đường lên chức năng của insulin nên nó là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tiểu đường tuýp II.

6. Đường có thể gây bệnh ung thư

Ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới và được đặc trưng bởi tốc độ gia tăng và sự nhân lên không thể kiểm soát của tế bào.

Insulin là một trong những hoóc-môn then chốt trong việc điều chỉnh sự gia tăng này.

Vì vậy, nhiều nhà khoa học tin rằng việc liên tục tăng lượng insulin (kết quả của việc ăn đường) có thể góp phần gây ra ung thư (14).

Ngoài ra, các vấn đề trao đổi chất liên quan đến tiêu thụ đường cũng là một nguyên nhân được biết đến là gây ra viêm, một nguyên nhân khác gây ung thư (15).

Nhiều nghiên cứu cho thấy, những người ăn nhiều đường có nguy cơ bị ung thư cao hơn nhiều (16, 17, 18).

Điều then chốt: Có bằng chứng đáng kể cho thấy, đường có thể góp phần gây ra ung thư do tác động có hại của nó đối với sự trao đổi chất.

7. Do ảnh hưởng của đường lên hoóc-môn và não bộ nên nó có những tác dụng độc nhất vô nhị trong việc làm tăng mỡ

Không phải tất cả calo đều được tạo ra bằng nhau.

Các thực phẩm khác nhau có thể có những ảnh hưởng khác nhau lên não và các hoóc-môn kiểm soát lượng thức ăn ăn vào (19).

Các nghiên cứu cho thấy rằng, fructose không tác động đến cảm giác no giống như glucose.

Trong một nghiên cứu, người ta được chia làm hai nhóm, một nhóm uống một loại đồ uống có đường fructose, còn nhóm kia uống loại đồ ngọt có đường.

Sau đó, những người uống fructose có ít hoạt động hơn trong vùng trung tâm cảm giác no của não và cảm thấy đói (20).

Ngoài ra còn có một nghiên cứu cho thấy fructose không làm giảm hoóc-môn đói ghrelin gần được bằng mức glucose đã làm (21).

Theo thời gian, vì lượng calo từ đường không được lấp đầy nên điều này có thể làm tăng lượng calo nạp vào.

Điều then chốt: Fructose không gây cảm giác no trong não hay giảm nồng độ hoóc-môn đói ghrelin gần bằng glucose.

8. Vì đường giải phóng một lượng Dopamine rất lớn trong não nên nó gây nghiện cao

Đường có thể gây nghiện ở rất nhiều người.

Cũng giống như thuốc kích thích, đường cũng gây ra việc giải phóng dopamine trong hệ thần kinh tưởng thưởng của não bộ (22).

Vấn đề ở đường và nhiều loại thức ăn vặt là chúng có thể gây ra sự giải phóng một lượng lớn dopamine, nhiều hơn mức lâu nay chúng ta đã hấp thu từ thực phẩm từ thiên nhiên (23).

Vì lý do này, những người dễ bị nghiện có thể nghiện đường nặng và những thức ăn vặt khác (24).

Thông điệp “mọi thứ đều phải điều độ” có thể là một ý kiến tồi cho những người nghiện thức ăn vặt, bởi vì điều duy nhất có tác dụng với cơn nghiện thật sự là kiêng khem.

Điều then chốt: Vì đường làm giải phóng một lượng lớn dopamine trong não nên nó có thể gây nghiện ở rất nhiều người.

9. Đường là nhân tốt chủ chốt gây ra béo phì ở trẻ em và người lớn

Cách đường ảnh hưởng đến các hoóc-môn và não bộ là cách thức gây nên thảm hoạ béo lên.

Nó dẫn tới việc giảm cảm giác no và có thể gây nghiện ở con người, do đó họ ăn uống mất kiểm soát.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi những người tiêu thụ nhiều đường nhất có nguy cơ bị thừa cân hoặc béo phì nhiều nhất. Điều này đúng cho tất cả các nhóm tuổi.

Nhiều nghiên cứu đã kiểm tra mối liên hệ giữa lượng đường tiêu thụ và béo phì, và đã tìm ra một mối liên hệ mạnh mẽ bằng thống kê (25).

Mối liên kết này đặc biệt mạnh mẽ ở trẻ em, lứa tuổi mà mỗi phần đồ uống có đường dùng hàng ngày liên quan đến mức tăng nguy cơ béo phì đến 60% (26).

Một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm nếu cần giảm cân đó là phải giảm đáng kể lượng đường tiêu thụ.

Điều then chốt: Do ảnh hưởng của đường vào hoóc-môn và não, đường làm tăng đáng kể nguy cơ bị thừa cân hoặc béo phì.

10. Không phải chất béo mà chính đường mới là thứ làm tăng cholesterol và gây ra bệnh tim

Trong nhiều thập kỷ, người ta đã đổ lỗi cho chất béo bão hòa gây ra bệnh tim, căn bệnh được coi là kẻ giết người số một trên thế giới.

Tuy nhiên, các nghiên cứu mới cho thấy rằng chất béo bão hòa vô hại (27, 28).

Bằng chứng cho thấy rằng đường, chứ KHÔNG PHẢI chất béo, có thể là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tim thông qua những ảnh hưởng có hại của fructose đối với sự trao đổi chất (29).

Các nghiên cứu cho thấy rằng, mức fructose cao có thể làm tăng triglycerides, cholesterol LDL phân tử nhỏ, tỉ trọng lớn và cholesterol LDL bị oxy hóa (cực kì xấu), làm tăng lượng glucose trong máu và insulin, tăng béo bụng chỉ trong 10 tuần (30).

Đây là tất cả các yếu tố gây bệnh chính đối với bệnh tim.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi nhiều nghiên cứu quan sát tìm ra một mối liên quan mạnh mẽ được thống kê giữa lượng đường tiêu thụ và nguy cơ gây bệnh tim (31, 32, 33).

Thông điệp chính cần lưu ý

Đường bổ sung vô cùng có hại đối với những người không thể chịu được nó. Loại calo vô giá trị này chỉ là đỉnh của tảng băng trôi mà thôi.