Rễ Cây Nữ Lang Giúp Thư Giãn Và Ngủ Ngon  Giấc Hơn Như Thế Nào

0

Rễ rễ cây nữ lang (valerian) thường được gọi là “Valium (thuốc giảm căng thẳng thần kinh) tự nhiên.” Trên thực tế, loại thảo mộc này đã được dùng từ thời cổ đại để thúc đẩy sự bình yên và cải thiện giấc ngủ.

Dù nó đã nhận được rất nhiều sự quan tâm tích cực nhưng vẫn còn nhiều thắc mắc về hiệu quả và độ an toàn của nó.

Bài viết này trình bày những lợi ích của rễ cây nữ lang, tìm hiểu những mối lo ngại về sự an toàn và hướng dẫn cách dùng nó để đạt được kết quả tốt nhất.

Rễ cây nữ lang là gì?

re cay nu lang kho
Cây nữ lang là một loài thảo mộc có nguồn gốc châu Âu và châu Á được dùng trong y học cổ truyền cách đây 2000 năm

Valeriana officinalis, thường được gọi là rễ cây nữ lang, là một loại thảo mộc có nguồn gốc từ châu Á và châu Âu. Giờ nó cũng được trồng ở Mỹ, Trung Quốc và các nước khác.

Hoa từ cây nữ lang được dùng để sản xuất nước hoa từ nhiều thể kỷ trước và phần rễ đã được dùng trong y học cổ truyền ít nhất đã được 2,000 năm.

Không giống như hương thơm dịu nhẹ của hoa, rễ cây nữ lang có mùi rất mạnh, nó có mùi của đất do dầu của cây dễ bay hơi và các hợp chất khác có tác dụng an thần.

Điều thú vị là cái tên “valerian” có nguồn gốc từ động từ valere có nguồn gốc từ chữ La Tinh, có nghĩa là “mạnh khỏe” hoặc “lành mạnh.”

Chiết xuất từ rễ cây nữ lang có thể dùng làm thực phẩm chức năng dạng viên nang hoặc dạng lỏng. Nó cũng có thể được dùng như trà.

Tóm lại: Cây nữ lang là một loại thảo mộc có nguồn gốc từ châu Á và châu Âu. Rễ của nó đã được dùng để thúc đẩy sự thư giãn và giấc ngủ từ thời cổ đại.

hoạt động như thế nào?

re cay nu lang giup giam cang thang va lo lang
Hoa, chiết xuất và thực phẩm chức năng từ cây nữ lang

Rễ cây nữ lang chứa một số hợp chất có thể giúp ngủ ngon và giảm lo lắng.

Nó bao gồm axit valerenic, axit isovaleric và nhiều chất chống oxy hóa.

Rễ cây nữ lang đã nhận được sự quan tâm vì sự tương tác của nó với axit gamma-aminobutyric (GABA), một chất dẫn truyền thần kinh giúp điều chỉnh xung thần kinh trong não bộ và hệ thần kinh.

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức GABA thấp do căng thẳng cấp tính và mãn tính liên quan đến sự lo lắng và chất lượng giấc ngủ kém (1, 2, 3).

Axit valerenic được dùng để ức chế sự phân giải GABA trong não, tạo ra cảm giác bình yên và thanh thản. Điều này tương tự như hoạt động của thuốc chống lo âu giống như Valium và Xanax (4, 5, 6).

Rễ cây nữ lang cũng chứa các chất chống oxy hóa hesperidin và linarin, những chất có tác dụng an thần và cải thiện giấc ngủ (7).

Một lượng lớn chất này có thể ức chế hoạt động quá tải trong amygdala, một phần của não xử lý nỗi sợ và các phản ứng cảm xúc mạnh mẽ của cơn căng thẳng (5, 8).

Một nghiên cứu cho thấy việc điều trị chuột bằng rễ cây nữ lang cải thiện phản ứng của chúng đối với căng thẳng thể chất và tâm lý bằng cách duy trì lượng serotonin, một chất hóa học trong não liên quan đến điều tiết tâm trạng (9).

Hơn nữa, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng axit isovaleric có thể ngăn ngừa các cơn co thắt cơ đột ngột tương tự như axit valproic, một loại thuốc dùng để điều trị chứng động kinh (10, 11).

Tóm lại: Rễ cây nữ lang chứa một số hợp chất có thể giúp thúc đẩy sự bình tĩnh bằng cách giảm sự phân giải GABA, cải thiện phản ứng với cơn căng thẳng và duy trì các chất ổn định não bộ ở mức thích hợp.

Rễ cây nữ lang có thể giúp thư giãn

Giữ bình tĩnh trong khi căng thẳng là rất khó.

Nghiên cứu cho thấy rằng rễ cây nữ lang có thể giúp giảm bớt cảm giác lo âu, vốn là phản ứng với các tình huống căng thẳng (6, 12, 13, 14).

Trong một nghiên cứu, những con chuột được điều trị bằng rễ cây nữ lang trước khi trải qua một tình trạng rối rắm đã ít biểu hiện các hành vi lo lắng ít hơn hẳn so với chuột cho uống cồn hoặc không điều trị (6).

Một nghiên cứu trên người trưởng thành khỏe mạnh đưa ra một bài kiểm tra thử thách tinh thần đã cho thấy sự kết hợp của rễ cây nữ lang và tinh chất chanh đã làm giảm mức độ lo âu. Tuy nhiên, với một lượng lớn chất này thì lại làm gia tăng mức độ lo lắng (14).

Ngoài việc giảm bớt lo lắng khi phản ứng với cơn căng thẳng cấp tính, rễ cây nữ lang còn giúp ích cho các bệnh mãn tính đặc trưng bởi các hành vi lo lắng, chẳng hạn như rối loạn lo âu toàn thể hoặc rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) (15, 16).

Trong một nghiên cứu đối chứng kéo dài 8 tuần trên những người lớn mắc chứng OCD, nhóm dùng chiết xuất từ rễ cây nữ lang mỗi ngày cho thấy có sự giảm đáng kể các hành vi ám ảnh và bốc đồng so với nhóm đối chứng (16).

Hơn nữa, không giống như nhiều loại thuốc thường được dùng để điều trị OCD, rễ cây nữ lang không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào đáng kể.

Một nghiên cứu khác cho thấy rễ cây nữ lang có thể có lợi cho trẻ gặp khó khăn trong việc duy trì sự tập trung hoặc có các hành vi tăng động.

Trong nghiên cứu đối chứng với 169 trẻ em ở các trường tiểu học, sự kết hợp của rễ cây nữ lang và tinh chất chanh giúp cải thiện hơn 50% sự tập trung, chứng tăng động và kích động ở các trẻ có biểu hiện nghiêm trọng nhất (17).

Tóm lại: Rễ cây nữ lang có thể giúp làm giảm lo lắng liên quan đến căng thẳng cấp tính và cải thiện những triệu chứng của OCD. Nó cũng giúp tăng cường sự tập trung và giảm hành vi hiếu động ở trẻ em.

Rễ cây nữ lang có thể giúp ngủ ngon hơn

re cay nu lang giup cai thien giac ngu
Rễ cây nữ lang giúp ngủ nhanh, cũng như cải thiện chất lượng và số giờ ngủ

Chứng rối loạn giấc ngủ cực kì phổ biến.

Người ta ước tính rằng có khoảng 30% người dân đã trải qua chứng mất ngủ, có nghĩa là họ gặp phải khó khăn để đi vào giấc ngủ, duy trì giấc ngủ hoặc có một giấc ngủ chất lượng, giúp phục hồi lại cơ thể (18).

Nghiên cứu cho thấy dùng rễ cây nữ lang có thể rút ngắn thời gian để đi vào giấc ngủ, cũng như cải thiện chất lượng và số giờ ngủ (19, 20, 21, 22, 23, 24).

Trong một nghiên cứu đối chứng ở 27 người trẻ tuổi và người ở độ tuổi trung niên mắc chứng khó ngủ, 24 người cho biết giấc ngủ được cải thiện và 12 trong số đó có được “giấc ngủ ngon” sau khi uống 400 mg rễ cây nữ lang (24).

Giấc ngủ sâu rất quan trọng để phục hồi và nạp năng lượng cho cơ thể, có vậy khi chúng ta thức dậy luôn cảm thấy khoan khoái và tràn đầy năng lượng.

Một nghiên cứu ở người lớn bị mất ngủ cho thấy rằng một liều rễ cây nữ lang cho phép họ có được giấc ngủ sâu nhanh hơn 36%. Thêm vào đó, thời gian họ có được giấc ngủ sâu tăng lên trong suốt 14 ngày kể từ khi dùng rễ cây nữ lang (25).

Rễ cây nữ lang cũng có thể giúp những người bị mất ngủ sau khi dừng dùng bezodiazepine, loại thuốc giảm đau có thể khiến người dùng lệ thuộc nếu dùng lâu dài (26).

Trong một nghiên cứu với những người biểu hiện vật vã do thiếu thuốc liên quan đến việc dừng các thuốc an thần sau khi dùng lâu dài, đã cho thấy cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ sau hai tuần điều trị bằng rễ cây nữ lang (27).

Dù hầu hết các nghiên cứu tìm hiểu về tác dụng của rễ cây nữ lang đối với giấc ngủ được tiến hành ở người lớn, nhưng cũng có một số nghiên cứu cho thấy nó cũng có ích đối với trẻ gặp rắc rối về giấc ngủ (28, 29).

Trong một nghiên cứu kéo dài tám tuần về chứng rối loạn giấc ngủ đối với những đứa trẻ bị chậm phát triển, rễ cây nữ lang giảm thời gian đi vào giấc ngủ, tăng tổng thời gian ngủ và dẫn đến giấc ngủ có chất lượng tốt hơn (29).

Tuy nhiên, dù những đánh giá có hệ thống của các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng rễ cây nữ lang an toàn, nhưng một số nhà nghiên cứu khác lại cảm thấy không có đủ bằng chứng để khẳng định rằng nó mang hiệu quả hơn so với giả dược ở chứng rối loạn giấc ngủ (30, 31, 32, 33).

Tóm lại: Một số nghiên cứu cho thấy rễ cây nữ lang có thể cải thiện khả năng đi vào giấc ngủ, duy trì giấc ngủ và có được một giấc ngủ chất lượng ở cả người lớn và trẻ em bị mất ngủ.

Các lợi ích khác của rễ cây nữ lang

Có rất ít các nghiên cứu được công bố về tác dụng đối với các trường hợp khác. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng rễ cây nữ lang có thể mang lại lợi ích đối với:

  • Thời kỳ mãn kinh: Một nghiên cứu ở phụ nữ mãn kinh tìm ra rằng, 8 tuần điều trị với 765 mg rễ cây nữ lang mỗi ngày giúp giảm đáng kể bốc hỏa nghiêm trọng và giảm tần suất bốc hỏa vừa phải (34).
  • Các vấn đề về kinh nguyệt: Những phụ nữ bị hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) hoặc đau trong chu kì kinh nguyệt thì rễ cây nữ lang có thể có lợi. Một nghiên cứu cho thấy rễ cây nữ lang cải thiện các triệu chứng về thể chất, cảm xúc và biểu hiện hành vi của chứng PMS (35, 36, 37).
  • Hội chứng chân bồn chồn: Một nghiên cứu kéo dài 8 tuần ở những người mắc hội chứng chân bồn chồn cho thấy dùng 800 mg mỗi ngày giúp cải thiện những triệu chứng và giảm ngủ ngày (38).
  • Bệnh Parkinson: Một nghiên cứu cho thấy điều trị cho những con chuột mắc bệnh Parkinson với chiết xuất từ rễ cây nữ lang đã dẫn đến những biểu hiện tốt hơn, giảm viêm và tăng mức chống oxy hóa (39).

Tóm lại: Nghiên cứu ban đầu cho thấy rễ cây nữ lang có thể hữu ích đối với hội chứng mãn kinh, tiền kinh nguyệt, đau trong kì kinh nguyệt, hội chứng lo lắng và rối loạn thần kinh như bệnh Parkinson.

Thuốc có tác dụng phụ gì không?

re cay nu lang co the gay tac dung phu
Rễ cây nữ lang có thể gây ra tác dụng phụ nhưng rất hiếm

Rễ cây nữ lang đã được chứng minh là đặc biệt an toàn với hầu hết mọi người.

Các nghiên cứu đã cho thấy nó không gây ra những biến đổi DNA có hại, cũng như không can thiệp vào quá trình điều trị ung thư ở những bệnh nhân dùng nó để làm giảm lo lắng và thúc đẩy giấc ngủ (40, 41).

Hơn nữa, nó không ảnh hưởng đến biểu hiện tinh thần hoặc thể chất khi được dùng theo chỉ dẫn.

Một nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt trong thời gian phản ứng vào buổi sáng, sự tỉnh táo hay sự tập trung so với những người dùng rễ cây nữ lang từ tối hôm trước (42).

Không giống như các loại thuốc chống lo lắng hay thuốc ngủ, rễ cây nữ lang dường như không gây phụ thuộc khi dùng thường xuyên hoặc không để lại các triệu chứng do do thiếu thuốc nếu ngưng dùng.

Dù tác dụng phụ khá hiếm nhưng đã có trường hợp báo cáo rễ cây nữ lang gây nhức đầu, đau dạ dày và chóng mặt. Không may, ngay cả chứng mất ngủ cũng đã được báo cáo, dù rất hy hữu.

Nếu bạn mắc bệnh gan hoặc bệnh nguy hiểm khác, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ xem liệu dùng rễ cây nữ lang có an toàn hay không.

Phụ nữ có thai và trẻ em dưới ba tuổi cũng được khuyến cáo là không nên dùng rễ cây nữ lang nếu không có sự giám sát y tế, bởi những nguy cơ tiềm ẩn đối với những nhóm này chưa được đánh giá.

Tóm lại: Rễ cây nữ lang đã được chứng minh là an toàn cho hầu hết mọi người. Tuy nhiên, phụ nữ có thai, trẻ nhỏ và người bị bệnh nặng không nên dùng thuốc trừ khi được giám sát bởi chuyên gia y tế.

Dùng rễ cây nữ lang như thế nào để đạt được lợi ích tối đa

Rễ cây nữ lang sẽ cho kết quả tốt nhất khi được dùng theo hướng dẫn.

Hầu hết các nghiên cứu trên những người mắc chứng khó ngủ đều dùng 400-900 mg chiết xuất rễ cây nữ lang và liều lượng này đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả. Để có kết quả tốt nhất, hãy uống từ 30 phút đã đến hai giờ trước khi đi ngủ (43).

Hãy nhớ rằng uống liều lớn nhất không phải lúc nào cũng tốt.

Một nghiên cứu tìm thấy rằng uống 450 mg hoặc 900 mg rễ rễ cây nữ lang vào ban đêm giúp chúng ta ngủ nhanh hơn và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, liều 900 mg có thể gây buồn ngủ vào sáng hôm sau (21).

Ngoài viên nang, còn một cách dùng khác là pha trà bằng cách dùng 2-3 gram rễ cây nữ lang khô đã ngâm nước nóng trong 10-15 phút.

Nghiên cứu cho thấy rễ cây nữ lang có hiệu quả nhất khi chúng ta uống thường xuyên ít nhất là hai tuần sau đó uống thêm hai đến bốn tuần nữa.

Vì rễ cây nữ lang có thể gây buồn ngủ, điều quan trọng là không nên uống nếu bạn có sắp lái xe, điều khiển máy móc hạng nặng hoặc thực hiện công việc hay các hoạt động khác đòi hỏi phải tỉnh táo.

Đối với chứng lo lắng, dùng liều nhỏ 120-200 mg ba lần mỗi ngày vào bữa ăn và liều cuối cùng trước khi ngủ. Uống liều lớn hơn vào ban ngày có thể gây buồn ngủ.

Điều quan trọng cần lưu ý là cồn, thuốc an thần hoặc thuốc chống lo âu, thảo mộc và các thực phẩm chức năng khác không nên dùng chung với rễ cây nữ lang vì nó có thể làm tăng công dụng giảm đau của chúng.

Tóm lại: Để tối đa hóa lợi ích, đối với chứng mất ngủ hãy uống 400-900 mg rễ cây nữ lang trước khi đi ngủ. Đối với lo âu, uống 120-200 mg ba lần mỗi ngày. Tránh uống rượu, thuốc an thần và thuốc chống lo âu khi dùng rễ cây nữ lang.

Kết luận

Rễ cây nữ lang là một loại thảo mộc có thể giúp cải thiện giấc ngủ, giúp thư giãn và giảm lo lắng.

Nó dường như an toàn và không gây nghiện khi dùng với liều được khuyến cáo. Trong một số trường hợp, nó có thể thay thế benzodiazepine và các loại thuốc tương tự.

Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng rễ cây nữ lang, nhất là khi bạn đang dùng các loại thuốc khác hoặc có một tình trạng bệnh lí nghiêm trọng.

Dù các nghiên cứu cho thấy nhiều người có kết quả tốt khi dùng rễ cây nữ lang, nhưng một số khác lại không thấy sự cải thiện tương tự.

Tuy nhiên, vì sự an toàn và những lợi ích tiềm nặng, bạn có thể thử dùng rễ cây nữ lang nếu gặp vấn đề về giấc ngủ hoặc lo lắng.

Nó chỉ có thể cải thiện giấc ngủ, tâm trạng và khả năng đối phó với căng thẳng.

Bắt đầu một chương trình giảm cân tùy chỉnh. Bữa Ăn Hoàn Hảo giúp bạn áp dụng những thói quen lành mạnh để bạn có thể giảm cân và duy trì nó. Chương trình của bạn được tùy chỉnh theo mục tiêu và nhu cầu thể chất của bạn. Chỉ cần làm bài đánh giá nhanh và bắt đầu ngay hôm nay. Nhấn đây để bắt đầu
Subscribe
Thông báo cho
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments