Giảm mạnh cân nặng là một thành tích ấn tượng làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
Tuy nhiên, những người giảm một lượng lớn cân nặng trong thời gian ngắn thường gặp vấn đề là da bị chảy xệ, điều này có tác động tiêu cực đến ngoại hình và chất lượng cuộc sống.
Bài viết này xem xét nguyên nhân khiến da bị chảy xệ sau khi giảm cân. Nó cũng cung cấp thông tin về các giải pháp tự nhiên và y tế có thể giúp làm căng da và loại bỏ tình trạng da chảy xệ.
Nội Dung Chính
Nguyên nhân làm da chảy xệ sau khi giảm cân là gì?
Da là cơ quan lớn nhất trong cơ thể và tạo thành một hàng rào bảo vệ chống lại môi trường.
Lớp da ngoài cùng là protein, bao gồm collagen và elastin. Collagen, chiếm 80% cấu trúc da, đem lại độ săn chắc và sức mạnh. Elastin cung cấp độ đàn hồi và giúp làn da của bạn căng láng.
Khi tăng cân, da sẽ giãn nở để có chỗ cho sự phát triển ở vùng bụng và các bộ phận khác của cơ thể. Mang thai là một ví dụ cho sự giãn nở này.
Sự giãn nở của da trong thời kỳ mang thai xảy ra trong một vài tháng, và vùng da giãn nở thường bị co lại trong vòng vài tháng sau khi sinh.
Ngược lại, phần lớn những người thừa cân và béo phì phải khối lượng thừa trong nhiều năm, thường bắt đầu sớm nhất là khi còn nhỏ hoặc thiếu niên.
Khi da đã kéo giãn đáng kể và vẫn duy trì trong một khoảng thời gian dài, sợi collagen và elastin dần bị hư tổn. Kết quả là chúng mất đi một phần khả năng co rút (1).
Do đó, khi một người giảm khá nhiều cân thù vùng da bị giãn chùng xuống. Nói chung, càng giảm cân thì hiệu ứng da chảy xệ càng rõ rệt.
Hơn nữa, các nhà nghiên cứu báo cáo rằng những bệnh nhân làm phẫu thuật giảm cân hình thành collagen mới ít hơn, thành phần này cũng kém hơn so với collagen ở làn da trẻ và khỏe mạnh (2, 3, 4).
Tóm tắt: Da bị kéo giãn trong quá trình tăng cân mạnh thường mất khả năng co lại sau khi giảm cân do hư tổn collagen, elastin và các thành phần khác tạo tính đàn hồi khác.
Các yếu tố gây hư tổn tính đàn hồi của da
Một số yếu tố góp phần làm da chảy xệ sau khi giảm cân:
- Độ dài thời gian thừa cân: Nói chung, thời gian một người bị thừa cân hoặc béo phì càng kéo dài thì da càng chảy xệ sau khi giảm cân do mất elastin và collagen.
- Lượng cân nặng giảm: Việc giảm 100 pound (46 kg) hoặc nhiều hơn thường dẫn đến một lượng lớn da neo lại hơn so với giảm ít cân.
- Độ tuổi: Da lão hóa nhiều hơn có ít collagen hơn da còn trẻ và có xu hướng nhão hơn sau khi giảm cân (5).
- Di truyền: Gen có thể ảnh hưởng đến việc da bạn phản ứng với sự tăng và giảm cân.
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tiếp xúc với ánh nắng lâu dài cho thấy làm giảm sự sản sinh collagen và elastin của da, có thể góp phần làm da chảy xệ (6, 7).
- Hút thuốc: Hút thuốc dẫn đến việc giảm sản xuất collagen và làm hỏng collagen hiện có, dẫn đến tình trạng nhão và thoái hóa da (8).
Tóm tắt: Một vài yếu tố ảnh hưởng đến việc mất độ đàn hồi của da khi có thay đổi trọng lượng, bao gồm tuổi tác, di truyền và quãng thời gian bị thừa cân.
Các vấn đề liên quan đến da chảy xệ
Da chảy xệ do giảm cân mạnh có thể gây ra những thử thách về thể chất và tinh thần:
- Sự khó chịu về thể chất: Da giãn quá mức có thể gây khó chịu và can thiệp vào hoạt động thường ngày. Một nghiên cứu ở 360 người lớn cho thấy vấn đề này xảy ra thường xuyên nhất ở những người đã mất 110 pound (50 kg) trở lên (9).
- Giảm hoạt động thể chất: Trong một nghiên cứu ở 26 phụ nữ, 76% thừa nhận rằng da bị chảy xệ khiến hoạt động tập thể dục bị hạn chế. Thêm vào đó, 45% nói rằng họ đã ngừng tập thể dục hoàn toàn vì làn da bị hư tổn của họ khiến người khác chú ý (10).
- Kích ứng và thương tổn da: Một nghiên cứu cho thấy có 124 người đã yêu cầu phẫu thuật thẩm mỹ để làm căng da sau khi phẫu thuật giảm cân, 44% cho biết da bị đau, loét hoặc nhiễm trùng do tình trạng chảy xệ (11).
- Hình ảnh cơ thể xuống cấp: Da bị nhão do giảm cân có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh cơ thể cũng như tâm trạng (12, 13).
Tóm tắt: Một số vấn đề có thể phát triển do da chảy xệ, bao gồm sự khó chịu về thể chất, sự vận động bị hạn chế, tình trạng da thương tổn và hình ảnh cơ thể xuống cấp.
Các biện pháp tự nhiên để làm săn da
Các biện pháp tự nhiên sau đây có thể cải thiện sức mạnh và độ đàn hồi với một mức độ nào đó ở những người đã giảm cân từ ít đến vừa phải.
Tập sức bền
Thường xuyên tập thể dục rèn luyện sức mạnh là một trong những cách hiệu quả nhất để xây dựng cơ bắp ở cả người trẻ và lớn tuổi (14, 15).
Ngoài việc giúp bạn đốt thêm calo, sự gia tăng khối lượng cơ cũng có thể giúp cải thiện vẻ ngoài của vùng da chảy xệ.
Tiêu thụ Collagen
Collagen hydrolysate rất giống với gelatin. Đây là dạng collagen đã xử lý được tìm thấy trong mô liên kết của động vật.
Mặc dù nó không được kiểm tra ở những người có da bị chảy xệ liên quan đến việc giảm cân mạnh, các nghiên cứu cho thấy collagen hydrolysate có thể có tác dụng bảo vệ collagen da (16, 17, 18).
Trong một nghiên cứu có đối chứng, sức mạnh của collagen tăng đáng kể sau bốn tuần bổ sung collagen peptide, và tác động này được duy trì trong suốt nghiên cứu kéo dài 12 tuần (18).
Collagen hydrolysate còn được gọi là collagen thủy phân. Nó có dạng bột và có thể mua tại cửa hàng thực phẩm tự nhiên hoặc qua mạng.
Một nguồn collagen phổ biến nữa là nước hầm xương, nó cũng cung cấp các lợi ích sức khoẻ khác.
Tiêu thụ một số chất dinh dưỡng nhất định và uống đủ nước
Một số chất dinh dưỡng quan trọng cho việc sản xuất collagen và các thành phần khác cho làn da khỏe mạnh:
- Protein: Bổ sung đủ protein là yếu tố quan trọng cho làn da khỏe mạnh, đồng thời axit amin lysine và proline đóng vai trò trực tiếp trong việc sản xuất collagen.
- Vitamin C: Vitamin C cần thiết cho tổng hợp collagen và cũng giúp bảo vệ da khỏi hư tổn do ánh nắng mặt trời (19).
- Axit béo omega-3: Một nghiên cứu nhỏ cho thấy các axit béo omega-3 trong cá béo có thể làm tăng độ đàn hồi của da (20).
- Nước: Uống đủ nước có thể cải thiện vẻ ngoài cho làn da của bạn. Một nghiên cứu nhận thấy phụ nữ tăng lượng nước uống hàng ngày có cải thiện đáng kể độ ẩm và chức năng da (21).
Sử dụng kem làm săn da
Nhiều kem “làm săn da” chứa collagen và elastin.
Mặc dù những loại kem này có thể tạm thời làm căng nhẹ da, nhưng các phân tử collagen và elastin quá lớn không thể hấp thụ qua da. Nhìn chung collagen phải được tạo ra từ bên trong.
Tóm tắt: Có một số biện pháp tự nhiên giúp làm săn chắc da bị nhão sau khi mang thai hoặc giảm cân ít và vừa.
Các liệu pháp y tế làm căng da
Các liệu pháp y tế hoặc phẫu thuật thường là cần thiết để làm căng da sau khi giảm cân.
Phẫu thuật tạo hình cơ thể
Những người đã mất một lượng cân nặng đáng kể nhờ phẫu thuật béo phì hoặc các phương pháp giảm cân khác thường yêu cầu phẫu thuật để loại bỏ phần da thừa (22).
Trong phẫu thuật tạo hình cơ thể, một vết mổ lớn được tạo ra, da và mỡ thừa được lấy đi. Vết rạch được khâu đầy tính thẩm mĩ để giảm thiểu sẹo.
Có các loại phẫu thuật tạo hình cơ thể như sau:
- Phẫu thuật vùng bụng (Tummy Tuck): Loại bỏ da ở vùng bụng.
- Nâng phần dưới: Loại bỏ da ở bụng, mông, hông và đùi.
- Nâng phần trên: Loại bỏ da ở ngực và lưng.
- Nâng đùi giữa: Loại bỏ da khỏi vùng trong và ngoài đùi.
- Brachioplasty (nâng cánh tay): Loại bỏ da khỏi vùng cánh tay trên.
Nhiều phẫu thuật thường được thực hiện trên các bộ phận cơ thể khác nhau trong khoảng thời gian ngắn từ một đến hai năm sau khi giảm cân mạnh.
Các cuộc phẫu thuật tạo hình cơ thể thường đòi hỏi phải nằm viện từ một đến bốn ngày. Thời gian hồi phục ở nhà thường là từ hai đến bốn tuần. Có thể có một số biến chứng từ phẫu thuật, chẳng hạn như chảy máu và nhiễm trùng.
Dù vậy, hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy phẫu thuật tạo hình cơ thể cải thiện chất lượng cuộc sống của những người béo phì trước đây. Tuy nhiên, một nghiên cứu lại báo cáo rằng điểm số chất lượng cuộc sống ở những người trải qua phẫu thuật lại giảm (23, 24, 25, 26).
Các thủ thuật y tế thay thế
Mặc dù phẫu thuật tạo hình cơ thể là thủ thuật phổ biến nhất để loại bỏ vùng da nhão, nhưng cũng có những lựa chọn ít phải mổ xẻ với nguy cơ biến chứng thấp hơn:
- VelaShape: Hệ thống này dùng sự kết hợp của ánh sáng hồng ngoại, tần số sóng vô tuyến và massage để giảm thiểu vùng da nhão. Trong một nghiên cứu, nó đã dẫn đến giảm đáng kể tình trạng da chảy xệ ở bụng và cánh tay ở người thừa cân (27, 28).
- Ultrasound: Một nghiên cứu có đối chứng về điều trị bằng Ultrasound ở những người đã phẫu thuật chỉnh hình không thấy có sự cải thiện khách quan đối với vùng da chảy xệ. Tuy nhiên, người ta đã báo cáo về việc giảm đau và các triệu chứng khác sau điều trị (29).
Có vẻ như các thủ thuật này mặc dù ít rủi ro hơn, nhưng kết quả lại không thật sự ấn tượng như phẫu tạo hình cơ thể.
Tóm tắt: Phẫu thuật tạo hình cơ thể là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất để loại bỏ da chảy xệ xảy ra sau khi giảm cân mạnh. Cũng có một số thủ thuật thế nhưng không đem lại hiệu quả giống như vậy.
Thông điệp chính
Tình trạng da bị kéo giãn sau khi giảm cân có thể rất đáng lo ngại.
Đối với những người đã giảm trọng lượng ít đến vừa phải, da sẽ tự co lại và cuối cùng có thể được giải quyết bằng biện pháp tự nhiên.
Tuy nhiên, những người đã giảm cân mạnh có thể cần phẫu thuật tạo hình cơ thể hoặc các quy trình y tế khác để làm căng hoặc loại bỏ da bị nhão.
