Cà Chua: Thành Phần Dinh Dưỡng Và Lợi Ích Sức Khỏe

0

Được biết đến với tên khoa học là Solanum lycopersicum, cà chua là loại quả mọng thuộc họ Solanaceae, có nguồn gốc từ Bắc Mỹ.

Về tính chất thì cà chua là trái cây, nhưng nó lại thường được liệt vào loại rau củ.

Cà chua là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa lycopene mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe, bao gồm giảm nguy cơ bệnh tim và ung thư.

Đây cũng là nguồn cung cấp vitamin C, kali, folate và vitamin K.

Hình ảnh của cà chua:ca chua chin do

Cà chua khi chín có màu đỏ, nhưng loại quả này còn có nhiều màu khác nhau như vàng, cam, xanh lá cây và tím.

Cà chua có nhiều loại với hình dạng và mùi vị khác nhau.

Giá trị dinh dưỡng

Nước chiếm khoảng 95% trái cà chua. 5% còn lại chủ yếu là cacbon hydrate và chất xơ.

Một trái cà chua cỡ trung bình (123 gram) chỉ chứa 22 calo.

Bảng dưới đây là thông tin chi tiết về các chất dinh dưỡng có trong cà chua (1).

Thông tin chung

Lượng
Calo 18
Nước 95 %
Protein 0.9 g
Cacbon hydrate 3.9 g
   Đường 2.6 g
   Chất xơ 1.2 g
Chất béo 0.2 g
   Bão hòa 0.03 g
   Không bão hòa đơn 0.03 g
   Không bão hòa đa 0.08 g
   Omega-3 0 g
   Omega-6 0.08 g
   Chất béo chuyển hóa ~

Carb

Carbohydrate (carb) chiếm 4% trong cà chua tươi, tương đương 5 gram carb trong một trái cà chua cỡ trung bình (123 gram).

Các loại đường đơn như glucose và fructose chiến 70% lượng carb.

Chất xơ

Cà chua là một nguồn cung cấp chất xơ tốt, trong một trái cà chua cỡ trung bình cung cấp khoảng 1.5 gram chất xơ.

Hầu hết chất xơ (87%) trong cà chua là chất xơ không hòa tan dưới dạng hemicellulose, cellulose và lignin (2).

Kết luận: Cà chua tươi chứa rất ít carb (4%). Carb chủ yếu là dạng đường đơn và các chất xơ không hòa tan.

Vitamin và các khoáng chất

ca chua bi
Trong cà chua có các loại vitamin và khoáng chất, như vitamin C, kali, vitamin K và folate

Cà chua là một nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất.

  • Vitamin C: là chất dinh dưỡng thiết yếu và chất chống oxy hóa. Một trái cà chua trung bình có thể cung cấp khoảng 28% lượng vitamin C được khuyến nghị dùng hàng ngày.
  • Kali: một khoáng chất thiết yếu, có lợi cho việc kiểm soát huyết áp và phòng ngừa bệnh tim mạch (3).
  • Vitamin K1: Còn được gọi là phylloquinone, vitamin K đóng vai trò quan trọng trong việc làm đông máu và sức khỏe xương (4, 5).
  • Folate (B9): Một vitamin nhóm B rất cần thiết cho sự phát triển mô và các hoạt động bình thường của tế bào (6). Chất này đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai (7).

Kết luận: Cà chua là nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, như vitamin C, kali, vitamin K và folate.

Các hợp chất thực vật

Hàm lượng vitamin và hợp chất thực vật của cà chua có thể khác nhau tùy thuộc vào giống cây và thời gian lấy mẫu (8, 9, 10).

Dưới đây là danh sách các hợp chất thực vật chính có trong cà chua.

  • Lycopene: Chất tạo màu đỏ và chống oxy hóa, đã được đưa và nghiên cứu chuyên sâu vì những lợi ích cho sức khỏe của nó (11).
  • Beta-Carotene: Chất chống oxy hóa màu vàng, được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể.
  • Naringenin: Được tìm thấy trong vỏ cà chua, chất flavonoid này đã được chứng minh có thể làm giảm viêm và chống lại các bệnh khác nhau ở chuột (12).
  • Axit chlorogenic: Là hợp chất chống oxy hóa mạnh, có thể giúp hạ huyết áp ở bệnh nhân huyết áp cao (13, 14).

Chất diệp lục và carotenoid đóng vai trò tạo màu sắc cho cà chua.

Khi quá trình chín bắt đầu, chất diệp lục (xanh lá cây) bị phân hủy và carotenoid (màu đỏ) được tổng hợp (15, 16).

Kết luận: Hợp chất thực vật chính có trong cà chua là lycopene. Loại quả này cũng chứa beta-caroten, naringenin và acid chlorogenic.

Lycopene

Trong tất cả các hợp chất thực vật được tìm thấy trong cà chua, lycopene là chất đáng chú ý nhất.

Lycopene là loại carotenoid có nhiều nhất trong cà chua chín, tập trung chủ yếu là trên lớp vỏ (17, 18).

Cà chua càng đỏ thì càng chứa nhiều lycopene (19).

Các sản phẩm từ cà chua như sốt cà chua, nước ép cà chua, và các loại nước sốt làm từ cà chua cung cấp lên đến 80% lượng lycopene trong chế độ ăn uống của người Mỹ (20, 21).

Lượng lycopene trong sản phẩm cà chua đã qua chế biến thường cao hơn nhiều so với cà chua tươi (22, 23). Ví dụ, sốt cà chua chứa 10-14 mg lycopene/100 g sốt, nhưng chỉ có 1-8 mg lycopene/100 g cà chua tươi (24).

Các thực phẩm khác trong chế độ ăn có thể có ảnh hưởng lớn đến sự hấp thu lycopene từ hệ tiêu hóa. Ăn kết hợp lycopene cùng chất béo có thể làm tăng khả năng hấp thụ chất này lên đến 4 lần (25).

Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều hấp thụ một lượng lycopene như nhau (26).

Mặc dù các sản phẩm cà chua đã qua chế biến có hàm lượng lycopene cao hơn nhưng chúng ta vẫn được khuyến khích nên ăn cà chua tươi bất cứ lúc nào có thể.

Kết luận: Lycopene là hợp chất thực vật nhiều nhất có trong cà chua. Các sản phẩm như sốt cà chua, nước ép cà chua, và các loại nước sốt làm từ cà chua chứa hàm lượng lycopene cao nhất.

Lợi ích sức khỏe của cà chua

Ăn cà chua và các sản phẩm từ loại quả này có mang lại nhiều lợi ích liên quan đến bệnh tim, phòng chống ung thư và tốt cho da.

an ca chua co loi cho suc khoe
Cà chua có thể giúp chống lại ung thư

Sức khỏe tim mạch

Bệnh tim mạch bao gồm các cơn đau tim và đột quỵ, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới.

Một nghiên cứu ở nam giới trung niên cho thấy hàm lượng lycopene và beta-carotene trong máu thấp có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ (27, 28).

Ngày càng có nhiều bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy bổ sung lycopene có hiệu quả trong việc giảm cholesterol LDL (29).

Các thử nghiệm lâm sàng về sản phẩm cà chua cũng cho thấy hiệu quả chống lại chứng viêm và các dấu hiệu của mất cân bằng oxy hóa (30, 31).

Cà chua cũng có khả năng bảo vệ lớp trong của mạch máu và làm giảm nguy cơ đông máu (32, 33).

Phòng chống ung thư

Ung thư là một thuật ngữ chỉ sự phát triển nằm ngoài tầm kiểm soát và vượt quá ranh giới của các tế bào bất thường. Thông thường, các tế nào này sẽ xâm nhập vào các phần khác của cơ thể.

Các nghiên cứu quan sát đã phát hiện ra cà chua, sản phẩm cà chua có thể hỗ trợ một số ít trường hợp ung thư tuyến tiền liệt, phổi và dạ dày (34, 35).

Hàm lượng lycopene cao được cho là nguyên nhân dẫn đến tác dụng này, tuy nhiên chúng ta vẫn cần phải làm nhiều thử nghiệm trên con người mới có thể đưa ra khẳng định chắc chắn (36, 37, 38).

Nghiên cứu ở phụ nữ cho thấy hàm lượng carotenoid cao có trong cà chua có thể chống lại sự phát triển của ung thư vú (39, 40).

Sức khỏe da

Cà chua được xem là rất tốt cho da.

Các loại thực phẩm từ cà chua  chứa rất nhiều lycopene và các hợp chất thực vật khác giúp bảo vệ chống lại cháy nắng (41, 42).

Theo một nghiên cứu, tình trạng cháy nắng sẽ giảm xuống 40%sau khi ăn 40 gram sốt cà chua (cung cấp 16 mg lycopene) với dầu ô liu mỗi ngày trong 10 tuần (43).

Kết luận: Nghiên cứu cho thấy các sản phẩm từ cà chua và cà chua có thể làm giảm nguy cơ bệnh tim và một số bệnh ung thư. Cà chua cũng rất tốt cho da, vì nó có thể bảo vệ da chống lại cháy nắng.

Từ thu hoạch đến khi ra ngoài thị trường

ca chua lam chin nhan tao
Cà chua làm chín nhân tạo bị mất mùi vị

Khi cà chua chín, chúng bắt đầu tạo ra một loại hoóc-môn dạng khí gọi là ethylene (44, 45).

Cà chua sản xuất theo phương pháp truyền thống được thu hoạch và vận chuyển trong khi vẫn còn xanh. Để làm cho cà chua chín đỏ trước khi bán, người ta dùng khí ethylene nhân tạo.

Nhược điểm của cách làm này là cà chua chín sẽ không có hương vị tự nhiên, thậm chí có thể làm cho cà chua mất đi hương vị (46).

Do đó cà chua trồng tại địa phương có thể sẽ ngon hơn, bởi vì chúng được để chín tự nhiên.

Kết luận: Cà chua thường được thu hoạch và vận chuyển trong khi vẫn còn chưa chín, sau đó chúng được làm chín nhân tạo bằng khí ethylene. Cách này có thể khiến cà chua mất mùi vị.

Các mối lo ngại khác

di ung voi ca chua hiem xay raCà chua thường được cơ thể dung nạp dễ dàng và trường hợp bị dị ứng cà chua là rất hiếm (47, 48).

Dị ứng

Mặc dù tình trạng dị ứng cà chua rất hiếm nhưng chúng thường gây phản ứng cho những người dị ứng với phấn hoa.

Tình trạng này được gọi là hội chứng dị ứng thức ăn phấn hoa hoặc hội chứng dị ứng miệng (49).

Trong hội chứng dị ứng miệng, hệ thống miễn dịch tấn công các protein trái cây và thực vật giống phấn hoa, dẫn đến các phản ứng dị ứng như ngứa trong miệng, cổ họng, sưng miệng hoặc cổ họng (50).

Những người bị dị ứng với nhựa trái cây cũng có thể có phản ứng chéo với cà chua (51, 52).

Nhiễm các chất hóa học

Cà chua có thể chứa hàm lượng florua cao hơn nếu chúng tiếp xúc với khí florua hoặc florua trong đất (53).

Kết luận: Cà chua thường được dung nạp dễ dàng, nhưng chúng có thể gây dị ứng ở người dị ứng với phấn hoa. Cà chua trồng trong đất ô nhiễm có thể chứa hàm lượng chất florua cao hơn.

Kết luận chung

Cà chua là loại quả mọng nước và có vị ngọt. Loại quả này chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp chống lại một số bệnh.

Trong cà chua chứa rất nhiều lycopene, một hợp chất thực vật hỗ trợ việc cải thiện sức khỏe tim mạch, phòng chống ung thư và ngăn ngừa cháy nắng.

Cà chua là thực phẩm giàu dinh dưỡng trong một chế độ ăn lành mạnh.

Bắt đầu một chương trình giảm cân tùy chỉnh. Bữa Ăn Hoàn Hảo giúp bạn áp dụng những thói quen lành mạnh để bạn có thể giảm cân và duy trì nó. Chương trình của bạn được tùy chỉnh theo mục tiêu và nhu cầu thể chất của bạn. Chỉ cần làm bài đánh giá nhanh và bắt đầu ngay hôm nay. Nhấn đây để bắt đầu
Subscribe
Thông báo cho
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments