Nhiều người xem ớt cayenne như là vua của các loài thảo dược.
Trên thực tế, loại ớt này đã được dùng từ hàng nghìn năm trước để chữa nhiều vấn đề về sức khỏe.
Không chỉ có dược tính, ớt cayenne cũng rất tốt để nấu ăn do chứa một số chất dinh dưỡng có lợi.
Nội Dung Chính
Ớt cayenne là gì?
Ớt Cayenne thuộc họ cà và có liên quan mật thiết với ớt chuông, ớt jalapani và ớt bột paprika.
Chúng có nguồn gốc ở Trung và Nam Mỹ, nhưng đã được Christopher Columbus đưa đến Châu Âu vào thế kỷ 15.
Ớt Cayenne là loại gia vị phổ biến được dùng trong nhiều phương thức nấu ăn ở từng vùng miền khác nhau, chúng cũng được dùng trong y học hàng nghìn năm trước.
Loại ớt này nổi bật về thành phần dinh dưỡng ấn tượng, bao gồm nhiều chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe.
Một muỗng canh (5 gram) ớt cayenne chứa (1):
- Calo: 17
- Chất béo: 1 gram
- Carb: 3 gram
- Chất xơ: 4 gram
- Protein: 6 gram
- Vitamin A: 44% RDI
- Vitamin E: 8% RDI
- Vitamin C: 7% RDI
- Vitamin B6: 6% RDI
- Vitamin K: 5% RDI
- Mangan: 5% RDI
- Kali: 3% RDI
- Riboflavin: 3% RDI
Capsaicin là thành phần hoạt tính trong ớt cayenne khiến nó có dược tính.
Nó cũng khiến loại ớt này có vị cay. Trên thực tế, độ cay của ớt cayenne tùy thuộc vào lượng capsaicin chứa bên trong. Càng nhiều capsaicin thì độ cay càng cao.
Dưới đây là 8 lợi ích khoa học của ớt cayenne.
1. Tăng cường trao đổi chất
Capsaicin trong ớt cayenne có đặc tính giúp tăng cường trao đổi chất.
Nó giúp tăng lượng nhiệt mà cơ thể sản sinh, khiến cơ thể đốt cháy nhiều calo hơn mỗi ngày (2).
Capsaicin thực hiện điều này thông qua một quá trình gọi là sinh nhiệt do chế độ ăn uống, giúp tăng cường trao đổi chất.
Trong một nghiên cứu, những người ăn bữa sáng có chứa capsaicin và dầu triglyceride chuỗi trung bình, đã đốt cháy lượng calo trong bữa ăn hơn 51% so với những người không ăn sáng (3).
Dù capsaicin giúp tăng cường trao đổi chất, nhưng hiệu quả tổng thể khá nhỏ.
Trong một nghiên cứu khác, những người ăn 1 gram ớt cayenne chỉ đốt thêm 10 calo trong 4 tiếng rưỡi so với người không ăn (4).
Điều quan trọng cần biết là những người thường xuyên dùng những gia vị thực phẩm như ớt cayenne thì không có được lợi ích tương tự theo thời gian, vì cơ thể sẽ thích ứng với những tác động này (4).
Kết luận: Capsaicin trong ớt cayenne giúp tăng cường sự trao đổi chất. Tuy nhiên, hiệu quả lại khá ít và cơ có thể sẽ tăng dần mức chịu đựng.
2. Giúp giảm cơn đói
Điều thú vị là ớt cayenne có thể làm giảm cơn đói, giúp chúng ta ăn ít hơn và cảm thấy no lâu hơn.
Nhiều nghiên cứu cho thấy capsaicin trong ớt cayenne giúp giảm đói (5, 6, 7, 8).
Dù hoàn toàn không biết capsaicin thực hiện điều này bằng cách nào, nhưng một nghiên cứu cho thấy rằng nó làm giảm việc sản xuất hoóc-môn ghrelin gây đói (9).
Một nghiên cứu cho thấy những người dùng capsaicin ăn ít thức ăn hơn trong một ngày so với người không dùng. Cụ thể, những người dùng thực phẩm bổ sung capsaicin ăn ít hơn 10%, trong khi những người dùng thức uống nước chứa capsaicin lại ăn ít hơn 16% (10).
Những người trong cùng một nghiên cứu cũng báo cáo rằng đã cảm thấy no hơn trong khi ăn ít calo hơn (10).
Kết luận: Capsaicin trong ớt cayenne làm giảm cơn đói và giúp ăn ít hơn trong ngày.
3. Hạ huyết áp
Cao huyết áp là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trên toàn thế giới. Trên thực tế, hơn 40%
người trưởng thành trên 25 tuổi có huyết áp cao (11).
Điều thú vị là các nghiên cứu trên động vật cho thấy capsaicin trong ớt cayenne giúp làm giảm cao huyết áp.
Một nghiên cứu trên chuột có huyết áp cao cho thấy việc tiêu thụ lâu dài gia vị có chứa capsaicin giúp làm giảm huyết áp (12).
Một nghiên cứu khác cho thấy capsaicin giúp thư giãn mạch máu ở lợn, làm hạ huyết áp (13).
Điều quan trọng cần lưu ý là những phát hiện trên đều dựa trên động vật, hiệu quả của capsaicin có thể khác nhau đối với con người. Tốt nhất là đừng quá tin tưởng các nghiên cứu này.
Kết luận: Capsaicin dường như giúp làm giảm huyết áp trong các nghiên cứu trên động vật. Cần phải có các nghiên cứu trên con người trước khi đưa ra những lời khuyên.
4. Hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa
Các loại gia vị thực phẩm và các thành phần hoạt động của nó có thể mang lại nhiều lợi ích cho dạ dày.
Ví dụ, ớt cayenne giúp tăng khả năng chống lại bệnh dạ dày, tăng sản xuất dịch tiêu hóa và giúp đưa enzyme vào dạ dày cho mục đích tiêu hóa (14).
Nó làm điều này bằng cách kích thích dây thần kinh trong dạ dày phát tín hiệu bảo vệ chống lại thương tích (15).
Trong khi một số người tin rằng thức ăn cay có thể gây loét dạ dày, một bài báo đánh giá cho thấy capsaicin trong ớt cayenne lại có thể giúp làm giảm nguy cơ loét dạ dày (15).
Kết luận: Ớt cayenne giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa và làm giảm nguy cơ loét dạ dày.
5. Giúp giảm đau
Capsaicin có đặc tính giảm đau mạnh khi dùng làm kem thoa lên da.
Điều này là do capsaicin làm giảm lượng chất P, một hoóc-môn được cơ thể tạo ra nhằm di chuyển đến não để báo hiệu cơn đau (16).
Khi chất P được tạo ra ít hơn, tín hiệu đau không thể tiếp cận được não, và nhờ đó giúp giảm cảm giác đau (17).
Capsaicin có thể dùng như một loại kem bôi da và thường được khuyên dùng cho các vấn đề sau (18, 19):
- Đau khớp và cơ
- Giảm đau lưng
- Đau sau phẫu thuật
- Đau từ các chứng bệnh thần kinh như bệnh zona
Ngoài ra, điều quan trọng cần lưu ý là kem capsaicin không nên dùng trên vết thương hở hoặc lở da.
Kết luận: Capsaicin có đặc tính giảm đau mạnh mẽ. Nó làm giảm đau bằng cách giảm lượng chất P mà cơ thể sản xuất.
6. Cải thiện bệnh vẩy nến
Các bệnh tự miễn là những tình trạng mà cơ thể đang tấn công chính nó.
Bệnh vẩy nến là một ví dụ của bệnh tự miễn, nó có triệu chứng là xuất hiện các mảng đỏ, ngứa và vảy da.
Hiện nay, không có thuốc chữa bệnh vẩy nến. Tuy nhiên, kem capsaicin có thể giúp làm giảm ngứa và cải thiện sự xuất hiện của vùng vẩy nến bị ảnh hưởng (20, 21).
Một nghiên cứu cho thấy bệnh nhân vẩy nến được điều trị bằng kem capsaicin đã giảm đáng kể vùng vảy và mảng đỏ so với những bệnh nhân dùng kem giả dược (22).
Người ta tin rằng chất P cũng đóng vai trò trong bệnh vẩy nến. Như đã đề cập trước đó, capsaicin giúp làm giảm lượng chất P do cơ thể tạo ra (23).
Kết luận: Kem capsaicin giúp cải thiện triệu chứng bệnh vẩy nến bằng cách giảm lượng chất P mà cơ thể sản xuất.
7. Giảm nguy cơ ung thư
Ung thư là loại bệnh đặc trưng bởi sự tăng trưởng tế bào không kiểm soát được.
Capsaicin trong ớt cayenne cho thấy tiềm năng giúp giảm nguy cơ ung thư. Nó làm điều này bằng cách tấn công nhiều con đường khác nhau mà tế bào ung thư tăng trưởng (24, 25).
Thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng capsaicin có thể làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư và thậm chí gây chết tế bào của nhiều loại ung thư khác nhau, bao gồm ung thư tuyến tiền liệt, tụy và da (26).
Dù tác dụng của capsaicin đối với các tế bào ung thư là rất hứa hẹn, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là những phát hiện này đều dựa trên các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và từ động vật.
Tác dụng của capsaicin đối với ung thư ở người chưa được nghiên cứu, vì vậy không nên quá tin tưởng vào những điều này.
Kết luận: Capsaicin đã cho thấy tiềm năng trong các nghiên cứu về ung thư, nhưng cần các nghiên cứu trên con người trước khi đưa ra kết luận.
8. Dễ đưa vào chế độ ăn uống
Ớt cayenne dễ dàng để kết hợp vào chế độ ăn uống. Nó có nhiều biến thể khác nhau, bao gồm thực phẩm toàn phần, gia vị và thực phẩm chức năng.
Ớt cayenne có thể được thêm vào nhiều loại thực phẩm yêu thích, chẳng hạn như trứng, khoai tây chiên nhà làm và nước ướp thịt.
Ngoài ra, có thể cắt ớt trái cayenne và thêm chúng vào món salad.
Nếu chưa thử qua ớt cayenne bao giờ, hãy thử trước một ít để chắc chắn rằng bạn có thể chịu được, bởi vì chúng rất cay.
Kết luận: Ớt cayenne dễ dàng kết hợp cùng chế độ ăn uống. Hãy thử thêm một ít vào các món ăn ưa thích của bạn.
Rủi ro và cách đề phòng
Ớt cayenne được công nhận là thực phẩm an toàn (27).
Tuy nhiên, ăn quá nhiều ớt cayenne trong một lần có thể khiến bị đau dạ dày và cảm thấy mệt mỏi (28).
Trường hợp những người đang dùng thuốc trị cao huyết áp, chẳng hạn như thuốc ức chế ACE, hãy hỏi bác sĩ trước khi dùng kem capsaicin vì nó có thể gây ho (29).
Ngoài ra, nếu dùng thuốc làm loãng máu như warfarin, hãy hỏi bác sĩ trước khi ăn ớt cayenne vì chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu (30).
Cuối cùng, khi dùng kem capsaicin lên da, hãy đảm bảo là không dùng nó lên vết thương hở hoặc lở da.
Kết luận: Ớt cayenne nhìn chung là một loại thực phẩm an toàn. Tuy nhiên, nếu đang dùng thuốc loãng máu hoặc thuốc hạ huyết áp, hãy hỏi bác sĩ trước khi ăn ớt cayenne hoặc dùng kem capsaicin.
Thông điệp chính
Ớt cayenne có nhiều lợi ích về sức khỏe do thành phần hoạt tính của chúng là capsaicin.
Nó giúp làm giảm sự thèm ăn và giúp giảm huyết áp, cùng một số lợi ích khác.
Nếu lo lắng rằng ớt cayenne có thể tương tác với loại thuốc hiện tại đang dùng, tốt nhất là nên hỏi ý kiến bác sĩ.
Đối với hầu hết mọi người, ớt cayenne là một thực phẩm tuyệt vời để thêm vào chế độ ăn uống hằng ngày.
